Około 5 tysięcy lat temu w starożytnych Chinach odkryto skomplikowany układ energetyczny ciała ludzkiego, oparty na meridianach – kanałach, przez które płynie energia. Techniki równoważenia energii w ciele z wykorzystaniem meridianów, stały się jedną z podstaw chińskiej medycyny naturalnej.
Zasady filozofii, na której oparta jest chińska medycyna naturalna, są trudne do zrozumienia dla człowieka Zachodu. Dodatkowo brak znajomości wyników badań nad energetyką ciała jest przyczyną obaw i nieporozumień. W skrajnych przypadkach chińskim metodom przypisuje się wręcz znaczenie magiczne zagrażające duchowości chrześcijańskiej.
Tymczasem już w 1937 r. w prestiżowym „British Medical Journal”, znany amerykański lekarz Thomas Lewis, opierając się na swoim doświadczeniu, opublikował artykuł, w którym pisał o nieznanej dotąd sieci nerwów skórnych, które tworzą system nerwowy niezależny od autonomicznego układu nerwowego. Jego zdaniem układ ten nie był zbudowany z włókien nerwowych, ale tworzyły go cienkie linie, układające się na ciele jak południki. Obecnie przypuszcza się, że system meridianowy tworzą włókna kolagenowe tkanki łącznej.
Ogromne znaczenie miały odkrycia dokonane po zakończeniu II wojny światowej w Japonii. Grupa młodych japońskich badaczy, pod kierunkiem prof. Yoshio Nakatani, prowadziła badania, których celem było naukowe potwierdzenie skuteczności akupunktury. W 1950 r. opracowano metodę diagnostyczno-leczniczą, zwaną Ryodoraku, która pozwala ustalić aktywność elektryczną poszczególnych kanałów energetycznych (meridianów) poprzez pomiary przewodności elektrycznej. Za jej pomocą można wykazać odchylenie od normy aktywności bioelektrycznej poszczególnych kanałów energetycznych i na tej podstawie ocenić czynności poszczególnych narządów ciała związanych z tymi kanałami.
Kolejnym przełomem były badania nad bioelektrycznością prowadzone w USA przez dr. Roberta Beckera, a także badaczy francuskich – dr. Jeana Claude’a Darras i dr. Pierre’a De Vernejoul, którzy w latach 80. XX w. wstrzykiwali ludziom radioaktywny izotop, używany do badań narządów wewnętrznych i śledzili sposób jego rozchodzenia się po ciele za pomocą gammakamery. Wstrzykiwany w punkty akupunkturowe izotop, w kanałach znanych jako meridiany, przebywał w ciągu 4–6 minut odcinek długości 30 cm; wstrzykiwany do żył i kanałów limfatycznych rozchodził się znacznie wolniej, a w przypadkowych miejscach rozchodził się we wszystkich kierunkach. Badania nad elektrycznością ludzkiego ciała prowadzili także dr Jerry Tennant – pionier w dziedzinie laserowych operacji katarakty, czy dr Björn Nordenstrom – szwedzki badacz zasiadający w komitecie przyznającym Nagrody Nobla.
Rewolucyjnych odkryć na polu badań nad meridianami dokonali naukowcy koreańscy. W latach 60. XX w. Kim Bonghan opisał układ mikrokrążenia, który identyfikował z systemem meridianów. Niestety nie opublikował informacji o barwniku, jakiego użył do wybarwienia układu, w związku z czym jego badań nie udało się potwierdzić przez kolejne 40 lat. Jednak naukowcy z Biomedycznego Laboratorium Fizyki Uniwersytetu Narodowego w Seulu, potwierdzili istnienie układu Bonghana używając błękitu trypanowego (pełny opis wyników badań zobacz tutaj).
Udowodnili oni, że układ krążenia Bonghana (zwany także pierwotnym układem krążeniowym) składa się z kilku podsieci zlokalizowanych w różnych miejscach wewnątrz ciała: (1) powierzchowne – zlokalizowane w skórze (najbardziej kojarzone z meridianami TCM), (2) wewnątrznaczyniowe, które biegną wzdłuż wnętrza dużych żył, tętnic i naczyń limfatycznych i unoszą się w strumieniu krwi/ limfy, nie przylegając do ściany naczynia, (3) pozanaczyniowe, które biegną wzdłuż zewnętrznej powierzchni dużych naczyń krwionośnych, (4) zewnątrznarządowe – na powierzchniach narządów wewnętrznych, (5) wewnątrznarządowe – zlokalizowane w różnych narządach wewnętrznych, (6) podsieć nerwowa, która istnieje w mózgu i rdzeniu kręgowym, i biegnie wzdłuż zewnętrznych nerwów obwodowych.
Dlaczego nie udawało się zaobserwować układu Bonghana? Ponieważ układ Bonghana to wiązka wielu kanalików porzeplatanymi m.in. włóknami fibryny, podczas gdy naczynie krwionośne lub limfatyczne to pojedyncza rurka, niezależnie od tego, czy jest duża, czy mała. BHD ma średnicę ∼30 μm, ale do obserwacji niezbędne jest barwienie.
Analiza płynu w układzie Bonghana Wykazała m.in. kwas hialuronowy, hormony neuroprzekaźnikowe, takie jak adrenalina i noradrenalina, aminokwasy i wolne nukleotydy. Odkryto także, że wewnątrznaczyniowe kanały Bonghana, pełnią funkcję krwiotwórczą (obok szpiku kostnego), a punkty akupunkturowe to kolejny narząd endokrynny katecholaminowy (gruczoły wydzielania wewnętrznego, dokrewnego).
W punktach akupunkturowych odkryto mikrokomórkę „sanal”, która odgrywa ważną rolę w regeneracji uszkodzonych tkanek, a także uczestniczy w przesyłaniu sygnałów elektrycznych przez sieć BHD.
Współczesne zdobycze chińskiej medycyny naturalnej, takie jak akupunktura, akupresura czy moksoterapia, a także masaż i kręgarstwo są stosowane z sukcesem na całym świecie. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) wymienia ponad sto schorzeń, w których leczeniu udowodniono skuteczność akupunktury.